Nếp cẩm nếp than

Làng Cổ Tích (xã Hy Cương, huyện Lâm Thao, Phú Thọ) nằm gần ngay chân

núi Nghĩa Lĩnh, nơi xây đền Hùng, nên trước đây những vật phẩm tế lễ đều được

nấu nướng ở đây để dâng lên ban thờ trên núi. Ngày giỗ Tổ, dân làng thường đem

cúng bánh dày và xôi Nhưng ngoài xôi trắng mà chúng ta thường thấy còn có

xôi đỏ và xôi tím Xôi trắng nấu bằng gạo nếp thường, xôi đỏ là xôi gấc (hoặc xôi

gạo nếp con vỏ cám đỏ) và xôi tím nấu bằng gạo nếp cẩm.

Chúng ta còn gặp rất nhiều trường hợp như vậy về vai trò tâm linh của gạo

nếp, nhất là nếp cẩm/ nếp than. Dưới đây chúng tôi xin trình bày khái quát ít điểm

về hai loại gạo đặc biệt đó trong viễn cảnh tổng hợp liên ngành và đa ngành.